Historischer Rundweg - Bord 14

Italianen in Weeze

De Italiaanse dorpsgenoten deelden hun gewoonten, gebruiken en levensvreugde met de inwoners.

De geschiedenis van de Italianen in Weeze begint met de wapenstilstand van 8 september 1943 tussen Italië en de geallieerden. Italiaanse soldaten (circa 600.000) en gastarbeiders werden bestempeld als militair geïnterneerden en als dwangarbeider tewerkgesteld in de Duitse oorlogsindustrie. Italianen als Arturo Bottollo (uit Ventimiglia) werkten bijvoorbeeld in de landbouw op de Schaddenhof in buurtschap Vorselaer en voor de arbeiderskolonie 'St. Petrusheim'.

Van gastarbeider tot dorpsgenoot

In 1955 tekenden Duitsland en Italië een 'Anwerbeabkommen': een verdrag, dat het voor Italiaanse arbeiders mogelijk maakte om in de Bondsrepubliek in de landbouw te gaan werken. De eerste 'gastarbeiders' kregen jaarcontracten en gingen aan de slag op de boerderijen in en om Weeze.

In juli 1961 kwamen er Italianen uit Apulië en Calabrië bij. Het jaar daarop volgden Sicilianen uit Paternò die aan het werk gingen bij de 'GeGe-Werke' (meubelindustrie). Hier kregen ze kost en inwoning. Vanaf 1964 kwamen er familieleden over, zodat het aantal Italianen tot in de jaren zeventig tot bijna 400 steeg. Ze werden als dorpsgenoten verwelkomd en deelden hun gewoontes, gebruiken en levensvreugde met de inwoners.

De inwoners van Weeze maakten al snel kennis met de smaak van olijven, sardientjes, spaghetti met verse tomatensaus, gegarneerd met een laagje geraspte Parmezaanse kaas en een paar blaadjes verse basilicum, geserveerd met een glas volle rode wijn. Er kwamen nieuwe geuren uit de keuken: in de pan werden aardappeltjes in hete olijfolie gebakken, geserveerd met aubergines, artisjokken en rode peper, gearomatiseerd met een vleugje knoflook. Jong en oud genoten van een gelato, espresso of cappuccino. Na een tijdje groetten de Weezenaren met een accentloos 'ciao'.

In 1975 sloten de GeGe-Werke. Veel Italianen gingen terug naar het zuiden of vonden in omringende plaatsen een nieuwe baan. Een aantal van hen opende ristoranti, pizzerie en gelaterie.

Circolo Italiano Amicizia

In 1978 ontstond het idee voor een vereniging, die in 1980 als Circolo Italiano Amicizia werd opgericht. Het doel was om het Italiaanse gezinnen gemakkelijker te maken om te integreren in de nieuwe samenleving en in contact te komen met de Duitsers. Bovendien stond de vereniging voor eendracht en wederzijdse hulp en voor het onderhouden van de eigen cultuur. De pastorie diende als communicatiecentrum. Zo organiseerden de leden feesten, uitstapjes of tentoonstellingen met de kunstenaars Giorgio Rocca, Giuseppe Barna, Pierluigi Negriolli en Silvana Zambanini. De Italianen namen actief deel aan het leven in de gemeente: ze deden mee aan het kindercarnaval, het straatfeest en de pastoriefeesten en er speelde een Italiaans voetbalteam bij vereniging TSV. Door de goede vriendschappelijke band benoemde de heemkundevereniging de 'Circolo' tot organisator van de kermis in 1992. Het motto luidde: 'Samen voor een beter leven - Insieme per vivere meglio'

Op 16 augustus 2011 werd tijdens een feestelijke bijeenkomst 50 jaar vriendschap gevierd. De Italiaanse gezinnen van de derde en vierde generatie, die vandaag de dag nog steeds in Weeze wonen, droegen een flink steentje bij. 

Ma già volgeva il mio disiro e il velle,

Sì come ruota ch´egualmente è mossa,

L´amor che muove il sole e l´altre stelle.

Maar reeds bewoog mijn wensen en mijn willen,

gelijk een wiel in vaste gang bewogen,

de liefde, die beweegt en zon en sterren.

Dante Alighieri (uit: La Divina Commedia, 33e vers)

Colofon

Inhoud: Gemeentearchief Weeze, Vincenzo Sacco: „Die Geschichte der Italiener in Weeze. Mit Freunden auf dem Weg“. Weeze 2014.   

Fotobron: Gemeentearchief Weeze en Vincenzo Sacco.

Vormgeving: designgruppe koop, www.designgruppe-koop.de