Inhalt

Historischer Rundweg - Bord II

Windmolen

Het bouwwerk is een karakteristieke windmolen uit de regio Niederrhein

Het monument stamt uit de eerste helft van de 19e eeuw en is samen met de kerktoren het tweede herkenningsteken van Wemb dat al van verre te zien is.

Het zuiden van de Niederrhein, waar de wind vrij spel heeft, is een perfecte locatie voor windmolens. Ze vormen een niet te missen kenmerk van deze regio. Al eeuwenlang dienden de molens voor het malen van landbouwproducten zoals graan en oliezaad. Elke stad en elk dorp had zijn eigen windmolen, soms zelfs meerdere.

De windmolen van Wemb is het tweede herkenningsteken, naast de kerktoren, dat al van verre zichtbaar is. Het bouwwerk, van het type ‘bovenkruier’, is een karakteristieke windmolen uit de regio Niederrhein. Het is een bijzonder en belangrijk bouwwerk uit het pre-industriële Niederrheinse tijdperk en een karakteristiek symbool van het dorp Wemb. De molen van Wemb prijkt dan ook op veel ansichtkaarten die de wereld in werden gestuurd.

Al generaties lang in familiebezit

De molen werd aangekocht door de familie Stammen uit Wemb, toen deze slechts gedeeltelijk af was. Bij meerdere opdrachtgevers ontbrak het geld om de molen af te bouwen, zodat de molen nooit werd voltooid en in de volksmond lange tijd de ‘Wember Tonne’ (de ton van Wemb) werd genoemd. Gerhard Anton Stammen plaatste omstreeks 1860 een rieten dak en bracht de wieken aan. Alexander Stammen nam de molen en de bakkerij van zijn vader over en droeg deze in 1935 weer over aan zijn zoon Gerhard. Molenaar en bakker Gerhard Stammen produceerde nog tot 1954 meel met behulp van windkracht. In 1955 liet hij de wieken verwijderen en maalde tot 1960 met behulp van elektrische energie verder. Van 1969 tot 2003 zette zijn zoon Heinrich het bakkersbedrijf en de kruidenierswinkel voort. Men kocht brood, bakwaren en andere levensmiddelen niet ‘bij Stammen’, maar ‘bej den Mölder’ (bij de molenaar, zoals men in Wemb zei.

In gebruik als woonhuis

Toen Helene Stammen in 1961 trouwde met de architect Mathias Selders en van haar vader Gerhard de molen erfde, vroeg ze zich af hoe ze het gebouw zinvol kon gebruiken. Mathias Selders ontwierp een plan, waarmee hij het monument in een nu nog steeds aantrekkelijk woonhuis omtoverde. Hij plaatste rondom de romp een gelijkvloerse aanbouw. De molen diende als entree van de woning, waar het echtpaar Selders introk. Halverwege de jaren zestig werd deze woning echter te klein en de familie verhuisde naar Kevelaer. Aan het begin van de jaren zeventig verhuisde het inmiddels zevenkoppige gezin weer terug naar de molen, waar Mathias Selders de eens te krappe woning in de loop der jaren had uitgebreid met enkele grote aanbouwen.

Nieuwe stenen, nieuwe wieken, nieuw dak

Gedurende de laatste decennia investeerde de familie Selders veel in het behoud en het uiterlijk van de molen. In 1980 werd de romp van stenen voorzien. In 1988 kreeg de molen opnieuw wieken. Eigenaresse Helene Selders, intussen weduwe met vijf kinderen, kon deze plannen realiseren dankzij financiële bijdragen van de gemeente, het district en de deelstaat. Een Nederlands molenbouwbedrijf bracht de circa acht meter lange wieken op de kop aan. Sindsdien is de molen weer in oude luister hersteld, waar jong en oud al eeuwenlang met plezier naar kijken. Na de dood van Helene Selders in 1990 werd het bouwwerk verhuurd. Sinds 2003 woont de jongste zoon, meubelmaker Wolfgang Selders, samen met zijn familie in de molen aan de Schafweg 1. Net zoals zijn ouders wil ook hij het monument behouden. In 2010 verving hij het rieten dak door een zinken dak en twee jaar later liet hij de molen isoleren. Het behoud van de molen van Wemb is nog steeds een grote uitdaging voor de eigenaars.

De torenmolen, afbeelding op een ansichtkaart uit 1930 (jaarboek 2006, p. 37)

De torenmolen, afbeelding op een ansichtkaart uit 1930 (jaarboek 2006, p. 37)

Verbouwen van molenstenen, op de foto Gerhard Stammen, die als laatste molenaar in Wemb de molen tot 1960 in bedrijf had

Verbouwen van molenstenen, op de foto Gerhard Stammen, die als laatste molenaar in Wemb de molen tot 1960 in bedrijf had

De verbouwing van windmolen tot woning in 1960, aanblik vanuit het oosten

De verbouwing van windmolen tot woning in 1960, aanblik vanuit het oosten

In 1988 werden de nieuwe wieken met behulp van een kraan aan de kop van de molen bevestigd

In 1988 werden de nieuwe wieken met behulp van een kraan aan de kop van de molen bevestigd

De molen omstreeks 1990, aanblik vanuit het zuidwesten

De molen omstreeks 1990, aanblik vanuit het zuidwesten

De torenmolen omstreeks 1950, aanblik vanuit het zuiden

De torenmolen omstreeks 1950, aanblik vanuit het zuiden